QAMIŞLO – Osmanlı Devleti’nin Ermenilere yönelik gerçekleştirdiği ve tarihin kara sayfalarında yerini alan katliamlar, 24 Nisan 1915 tarihinde başladı. Bu katliamda yüzbinlerce Ermeni vahşice katledilirken, yüz binlercesi de yaşam alanlarından koparılarak tehcir edildi. Ailesini katliamda kaybedip, Suriye’ye göç etmek zorunda kalan Ermenilerden biri olan 65 yaşındaki Werecan Sheqyan’ın hikayesi, Osmanlı’nın halklara yönelik insanlık dışı uygulamalarını da ortaya koyuyor.
Werecan Sheqyan’ın dedesi 1894 yılında Batman’ın Sason ilçesinden çalışmak için geldiği Halep’te bir fırın açar ve fırsat buldukça Sason’daki ailesinin yanına gider. Osmanlı devletinin 1894 yılında bölgede gerçekleştirdiği katliamın ardından ailesi, Sheqyan’ın dedesine bir daha geri gelme der. Sheqyan’ın dedesinin buradaki sürgün hayatı 1915 yılına kadar devam ederken, Sheqyan’ın babası Dîkran Sheqyan 7 çocuklu ailesi ile birlikte 1915 Ermeni katliamına kadar Sason’da yaşar.
BABASI YARALI KURTULUR
Ailesinin yaşadıklarını anlatan Sheqyan, “Osmanlı devleti 1915 yılında babam ve amcamın evini basar. Bu baskında tüm aile fertleri katledilir. 7 amcam ve eşlerinin kafaları kesilerek vahşice katledilirler. Aileden kimse kurtulamazken, cenazelerin altında kalan babam yaralı halde şans eseri kurtulur. Babam yaralı halde evden çıkarak, Sason’dan göç eden Ermenilere ulaşır. Babamı Halep’teki kampa getirirler. O dönem 13-14 yaşlarında olan babam, iyileştikten sonra burada çalışmaya başlar” sözleriyle o dönemi anlattı.
‘AİLEMDEN BİR DAHA KOPAMADIM’
Fransa’nın Halep’ten başlayan tren yolunu yapmaya devam etmesiyle burada çalışan Sheqyan’ın babası da Qamışlo’ya gelir. Burada evlenen Sheqyan’ın babasının iki oğlu olur. Bunlardan biri de Werecan Sheqyan’dır.
16 yaşındayken Lübnan’a giderek burada teknik eğitimi alan Sheqyan, ailesini katliamda kaybeden babasından kopamayarak tekrar Qamışlo’ya döner. Lübnan’dan ABD’ye gittiğini belirten Sheqyan, “Ama ailem her şeyden daha önemliydi benim için. O yüzden ben de eğitimimi yarıda bırakarak ailemin yanına döndüm. Benimle beraber okuyanlar ekonomik olarak zengin oldu ancak ben de maneviyatımla zengin oldum” dedi.
‘HALKLAR GÜZEL BİR GÜN DAHİ GÖRMEDİ’
Osmanlı devletinin bölge halklarını sürekli katliamlardan geçirdiğini belirten Sheqyan, “Halklar güzel bir gün görmedi. Tek suçumuz Ermeni olmaktı. Osmanlılar Türk ırkına dayanan bir devlet kurmak istiyordu ve bu yüzden de bizleri katliamdan geçirdi” dedi.
Sheqyan’ın 4 çocuğu ve eşi ABD’de yaşıyor ancak o babasının topraklarını terk etmek istemiyor. Qamışlo’da esnaflık yapan Sheqyan, kentteki Kürt ve Arap halklar ile mutlu bir yaşam sürdürüyor. 40 yıldır Qamışlo çarşısında saat dükkanının bulunduğunu belirten Sheqyan, “Komşularım Kürt ve Araptır. İnanç ya da ırkımız farklı olabilir ama halklar bu yüzden düşman olmamalı” diyor.
